Prematuur (‘vóór de rijpheid’) is een aanduiding die in de geneeskunde betekent dat een baby te vroeg geboren is. Normaal gesproken duurt een zwangerschap 40 weken, gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Als de zwangerschap niet de volle 40 weken duurt, is al naargelang het moment van geboorte sprake van een eerdere geboorte, vroeggeboorte, extreme prematuriteit of een miskraam.
Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken, wanneer een kind geboren wordt tussen 37 en 42 weken heet dit ‘op tijd’. In principe is dan, als er geen andere complicaties zijn, een thuisbevalling mogelijk. Als de baby geboren wordt na een zwangerschap korter dan 37 weken, spreekt men volgens de definitie van de WHO van een vroeggeboorte. Wanneer een zwangerschap spontaan voor de 22e zwangerschapsweek eindigt, spreekt men van een miskraam. Een vroeggeboorte met een zwangerschapsduur van minder dan of gelijk aan 32 weken wordt extreme prematuriteit genoemd. Afhankelijk van hoe veel te vroeg het kind geboren is moet het kind in een couveuse tot het kind volgroeid is. In Nederland ligt de ondergrens om te trachten een kind in leven te houden op 24/25 weken, afhankelijk van hoe goed het kind ‘het doet’. Bij deze zeer jonge kinderen treden echter verhoudingsgewijs veel, ook ernstige, handicaps op, ook als ze het halen. In andere landen wordt wel eens getracht nog jongere kinderen in leven te houden.
De grens van levensvatbaarheid daalt door de vooruitgang die geboekt wordt in de neonatologie. De twee jongste kinderen die als prematuren geboren werden zijn waarschijnlijk James Elgin Gill (geboren op 20 mei 1987 in Ottawa, na 21 weken en 5 dagen zwangerschap en Amillia Taylor (geboren op 24 oktober 2006 in Miami, na 21 weken en 6 dagen zwangerschap.
