Geredigeerd door: dr.L.P. van der Weij, kliniek Klein Rosendael en Qliniek / OLVG
De neus heeft een belangrijke plaats in het aangezicht van de mens. Niet voor niets beschouwen veel mensen dit orgaan van tijd tot tijd kritisch in de spiegel. De rhinoplastiek is een operatieve ingreep met het doel de vorm van de neus aan te passen, zodanig dat die beter past bij het aangezicht. In dit hoofdstuk geven we een kort overzicht van de belangrijkste aspecten met betrekking tot deze ingreep.
De geschiedenis
De rhinoplastiek heeft in het Grieks de betekenis van “het modelleren van de neus”. Hoewel aanpassingen van de neus volgens oude geschriften al 4.000 jaar geleden plaatsvonden, is de correctieve rhinoplastiek zoals we die heden ten dage kennen van veel recenter datum.
Correctie van de neus door verwijdering van een stukje kraakbeen wordt sinds de negentiende eeuw toegepast. De Berlijnse arts Jacques Joseph maakte de ingreep populair door deze te beschrijven in zijn beroemde boek Nasenplastik und sonstige Gesichtsplastik uit 1932. Toen hij dit standaardwerk schreef, had hij al meer dan dertig jaar ervaring met de ingreep. De complicaties en de mogelijke nadelen verzweeg hij echter. Die complicaties heeft de hedendaagse medische wetenschap steeds meer kunnen verbannen, maar de mogelijke nadelen zijn gebleven.
Het eerste is dat een neuscorrectie wel tot verbetering kan leiden, maar zelden tot perfectie. Soms hebben mensen dan ook een te hoge verwachting van deze ingreep. Het tweede is dat mensen verkeerde redenen kunnen hebben om een neuscorrectie te laten uitvoeren. Die kan namelijk nooit relationele problemen of een ongeluksgevoel wegnemen. Maar als mensen de ingreep ondergaan om zelf meer tevreden te kunnen zijn over hun gelaat, kan de tevredenheid over de ingreep groot zijn. Het zelfvertrouwen van deze mensen kan er aanzienlijk door groeien.
Redenen voor een neuscorrectie
Ideaal gesproken ligt de neus tussen twee lijnen, die vanuit de binnenste ooghoek naar beneden lopen. De middellijn van de neusbasis moet recht zijn en ook de breedte van de neusbasis moet binnen de binnenste ooghoeken vallen. Soms kan de afwijking hiervan zo groot zijn, dat een storend beeld ontstaat. Zo kan een neus met een bobbel een mooi gelaat ontsieren. Maar een neus kan ook te groot, te klein, te lang of te breed zijn in verhouding tot de rest van het gezicht. Of hij kan scheef staan ten gevolge van een ongeval. In deze gevallen is sprake van een probleem van esthetische aard. Maar ook lichamelijke problemen kunnen aanleiding geven tot een neuscorrectie.
Als de vorm van de neus niet correct is, kan dit leiden tot verstoppingen of hoofdpijn. Doet dit probleem zich met enige regelmaat voor, dan kan een correctieve ingreep wenselijk zijn. Toch is deze ingreep niet altijd de meest wenselijke om tot een goed resultaat te komen. Wie naar een plastische chirurg komt met de vraag een te grote neus te corrigeren, kan het advies krijgen een kinimplantaat te overwegen. Een terugwijkende kin zorgt ervoor dat de neus meer uitgesproken lijkt.
Verder speelt leeftijd een rol. Een plastisch chirurg zal als regel aanraden pas een neuscorrectie te laten uitvoeren als het gelaat geheel volgroeid is. Dit is rond het achttiende levensjaar het geval. Een bovengrens is er feitelijk niet. Met het verstrijken van de jaren wordt het kraakbeen dunner en neemt de elasticiteit ervan af. Dit verandert het uiterlijk van de neus. De ingreep kan daarom ook op latere leeftijd plaatsvinden.
Het consult
Iemand die voor een consult over rhinoplastiek bij een plastisch chirurg komt, heeft doorgaans al lang (soms jarenlang) met de gedachte gespeeld om dit te doen. Wellicht heeft hij of zij al op internet wat informatie ingewonnen. Maar die zegt niets over het gelaat van de persoon in kwestie. Een persoonlijk consult is daarom van groot belang, om tot een weloverwogen beslissing te komen over de vraag of de ingreep wel iets voor iemand is en om de gewenste vorm te bespreken.
De persoonlijke verwachtingen van de cliënt spelen in het consult dan ook een belangrijke rol. De plastisch chirurg kan de cliënt vragen om voor de spiegel aan te wijzen welke vormverbetering die wenst. Daarna maakt hij foto’s van de neus, om het probleem goed te kunnen analyseren. Dit stelt hem in staat om de relatie van de neus met de wenkbrauwen en de kin nauwkeurig te onderzoeken. Ook asymmetrie of scheefstand brengt hij zo in beeld, evenals de breedte van de verschillende onderdelen van de neus. Hierna onderzoekt hij de neus, waarbij hij vooral let op de elasticiteit van de huid en het kraak(benige) neusskelet. Op basis hiervan komt hij samen met de cliënt tot de juiste beslissing. Hierbij blijven ook de operatieprocedure, het herstel na de ingreep en de eventuele complicaties niet onbesproken.
De techniek
Een neuscorrectie kan plaatsvinden in dagverpleging of met een opname van een dag. Dit hangt af van de vraag hoe uitgebreid de ingreep moet zijn. De plastisch chirurg neemt eerst nogmaals de ingreep met door met de cliënt. Ook tekent hij de neus af volgens het afgesproken operatieplan. Zo kan hij met optimale nauwkeurigheid te werk gaan.
De ingreep vindt in veel gevallen plaats onder algehele verdoving. Is de ingreep klein, dan volstaat een plaatselijke verdoving. In dit geval kan de anesthesist een slaapmedicatie toedienen, die de cliënt in staat stelt om te doezelen tijdens de ingreep. In de meeste gevallen duurt de operatie twee tot twee en een half uur.
Een incisie aan de binnenzijde van de neus stelt de plastisch chirurg in staat het benige en kraakbenige neusskelet bloot te leggen. Soms is het nodig een incisie in de huidbrug tussen de neusgaten te maken. Het litteken dat hiervan ontstaat, geneest meestal onopvallend.
Als extra materiaal nodig is om de neus naar wens op te bouwen en te vormen, kan hij dit winnen uit het kraakbeen van de oorschelp. Dit heeft geen invloed op de stand en vorm van de oorschelp. Als de neusrug te laag is en dus moet worden opgehoogd, is het mogelijk een Goretex-implantaat in te brengen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat dit in één procent van de gevallen kan leiden tot een infectie of tot afstoting. Een alternatief is Alloderm. Dit is bewerkte menselijke huid die het lichaam niet afstoot, maar die juist in het eigen weefsel ingroeit. Implantatie hiervan is volkomen veilig.
Als hij het neusskelet heeft gecorrigeerd, legt de plastisch chirurg de huid weer terug. Daarna hecht hij de gemaakte incisies. Dit gebeurt veelal met oplosbare hechtingen. In een enkel geval moet hij aan de binnenzijde van de neus twee plastic steunplaatjes plaatsen, die later weer worden verwijderd. In ieder geval laat hij gedurende een dag twee tampons achter in de neus, om eventueel bloed op te vangen. Tot slot plaatst hij een pleisterverband en een kunststof kapje op de neus om deze te beschermen en te helpen zijn nieuwe vorm te behouden. Dit mag na zeven tot tien dagen worden verwijderd. In de tussentijd is douchen gewoon mogelijk.
Herstel na de ingreep
De tampons in de neus verplichten de cliënt om tijdelijk door de mond te ademen. Omdat dit een droge mond en keel geeft, is het belangrijk voldoende te drinken. Als de tampons zijn verwijderd, is het mogelijk de neusgaten voorzichtig schoon te maken en met wat zalf te verzorgen. Omdat het slijmvlies dan nog is opgezwollen van de operatie, kan de neus nog enige tijd verstopt blijven. Een zoutoplossing verhelpt dit probleem. Het is raadzaam de neus de eerste twee weken niet te snuiten. Ophalen en voorzichtig “uitsnuiven” met open neusgaten mag wel.
Het is normaal als het gelaat na de ingreep gezwollen en verkleurd is en ook als deze effecten in de eerste 48 uur na de ingreep nog wat erger worden. De zwelling kan aan de ene kant erger zijn dan aan de andere, ook als de ingreep symmetrisch is uitgevoerd. Op twee kussens slapen en overdag zoveel mogelijk opzitten en rondlopen bevordert de doorbloeding. De zwelling en verkleuring verdwijnen dan zo snel mogelijk. Als het verband eraf mag, is het resultaat van de ingreep zichtbaar. Na twee weken is de verkleuring verdwenen. De meeste mensen pakken dan hun dagelijkse bezigheden weer op.
Medicijngebruik is alleen in overleg met de chirurg toegestaan, omdat sommige medicijnen het bloed verdunnen. Bij pijn volstaat doorgaans een paracetamol- of finimal-tablet. Om infecties tegen te gaan, is het raadzaam driemaal per dag een antibioticazalf aan te brengen op, onder en aan de binnenzijde van de neus.
Kleding die over het hoofd moet worden aangetrokken, is in de eerste weken ongemakkelijk. Bukken, tillen en zware inspanning verrichten geven teveel druk op het hoofd. Het is dus beter deze handelingen te vermijden. Wees de eerste zes weken ook voorzichtig met sporten. Een bril dragen is in de eerste weken alleen mogelijk als deze met een pleister op het voorhoofd hangt. Tot slot kan de neuspunt enkele maanden tot een jaar na de ingreep gevoelloos zijn. Dit gaat vanzelf over.
Mits goed uitgevoerd zal een neuscorrectie in de regel geen problemen opleveren. Het blijft echter wel een ingreep, met de gebruikelijke risico’s die daarbij horen. Verliest de cliënt veel helderrood bloed, dan moet hij of zij contact opnemen met de plastisch chirurg. Hetzelfde geldt als de neus na twee dagen nog geheel verstopt is, als de lichaamstemperatuur 48 uur na de ingreep nog 38ºC of meer is en als de gehele wondrand rood en gezwollen wordt.
Het uiteindelijke resultaat
De verbetering van de vorm van de neus is al snel te zien. Na verloop van enkele maanden wordt het resultaat alleen maar mooier, omdat de zwelling dan geheel verdwijnt. Het aanvankelijke gevoel van teleurstelling, dat mensen na een neusoperatie soms overvalt, is dan snel voorbij. Bedenkt dus wel dat een neuscorrectie geen ingreep is die snel resultaat biedt. Mensen die zich hiervan bewust zijn en die reële verwachtingen koesteren van de verbetering die de ingreep kan bieden, zijn doorgaans zeer gelukkig dat ze de operatie hebben ondergaan.
De complete Wegwijzer van de Medische Esthetiek (normale prijs € 9,95), met o.a. een overzicht van alle behandelingen, ziekenhuizen en klinieken in Nederland is nu kosteloos aanvraagbaar via onderstaande link of via tel. (31) 070 324 7171, o.v.v. Gezondheid.nl
Bestel hier gratis de Wegwijzer van de Medische Esthetiek http://www.kliniekeninfo.nl/handboeken/informatie.php?formulier=wegwijzer